Trong bối cảnh cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung không có dấu hiệu hạ nhiệt, các đề nghị về thỏa thuận cùng bãi bỏ một số khoản thuế đối với một số nhóm mặt hàng liên tục được hai bên đưa ra nhằm tạo cơ sở cho việc đàm phán tại cuộc hội nghị thượng đỉnh giữa hai nước, nhưng dấu hiệu phản hồi tương đối mập mờ khiến cho nhiều nhà đầu tư lo ngại, kết quả của cuộc hội nghị lần tới giữa hai nước vào tháng 11/2019 sẽ có kết cục tương tự với những cuộc hội nghị trước đây.

 

    Trong lúc đó, áp lực vẫn tiếp tục đè nặng lên các doanh nghiệp Trung Quốc,  gián tiếp khiến thị trường bất động sản công nghiệp tại Việt Nam phát triển mạnh do sự chuyển dịch công nghiệp, thương mại từ quốc gia tỷ dân này nhằm giảm thiểu tác động của cuộc chiến.

    

        Theo Báo cáo nghiên cứu về thị trường Bất động sản Việt Nam quý III/2019 của Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam ghi nhận hiện tượng nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang tích cực gia nhập thị trường bất động sản công nghiệp tại Việt Nam. Có thể chia thành hai nhóm: Một là nhóm các nhà đầu tư trực tiếp muốn đầu tư công nghiệp tại Việt Nam để tránh áp lực thuế quan, hai là nhóm các nhà đầu tư đầu cơ chủ động đi trước đón đầu xu thế, thâu tóm diện tích đất công nghiệp tại các khu công nghiệp có vị trí đẹp, thuận lợi về giao thông và có chính sách ưu đãi tốt với nhà đầu tư.

Đối với nhóm một, có thể kể đến hàng loạt các tên tuổi lớn như Sharp, Brooks Sports, Foxconn…., cụ thể:

Tập đoàn Sharp công bố kế hoạch xây dựng một nhà máy mới tại Việt Nam vào năm 2020. Mức vốn đầu tư chưa được tiết lộ, nhưng theo thông tin được công bố, công ty con được thành lập để quản lý dự án sẽ có số vốn lên tới 25 triệu đô

 

Foxconn, nhà cung cấp linh kiện cho tập đoàn Apple đã mở rộng tại Việt Nam bằng việc mua lại một nhà máy sản xuất linh kiện nội địa vào tháng 7/2019, sau khi được cấp giấy phép hồi tháng 2. Theo nghiên cứu từ Nikkei Asian Review, gần 70% trong số 33 công ty Trung Quốc được khảo sát đang có kế hoạch mở rộng ra nước ngoài và cân nhắc chọn Việt Nam làm điểm đến

    

Đối với nhóm nhà đầu tư thứ hai là các doanh nghiệp bất động sản kinh doanh hạ tầng đất công nghiệp, các nhà đầu tư cũng đang tiếp tục đẩy mạnh thâu tóm, đầu tư với mục đích đón đầu được xu thế chuyển dịch thương mại:

    Một lãnh dạo cấp cao của BW Industrial (Công ty cổ phần phát triển công nghiệp), liên doanh giữa Becamex IDC và tập đoàn Warburg Pincus (Hoa Kỳ) – nhà đầu tư và kinh doanh hạ tầng khu công nghiêp với quỹ đất công nghiệp lên đến 230 ha phân bổ tại 10 địa điểm tọa lạc trên 6 tỉnh thành của Việt Nam tiết lộ sẽ tiếp tục tăng quỹ đất lên gấp 3-5 lần trong vòng 4 năm tới. Mục đích nhằm khai thác triệt để tiềm năng của thị trường công nghiệp - thương mại điện tử - logistics tại Việt Nam.

 

BW Industrial cho biết, tính từ tháng 10/2018, thời điểm cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung bắt đầu bước vào giai đoạn căng thẳng đến tháng 5/2019, số lượng đơn hàng từ khách thuê nhà xưởng, kho bãi của công ty tại Việt Nam đã lên gấp đôi.

Nguyên nhân lý giải cho việc chuyển dịch thương mại từ Trung Quốc sang Việt Nam bao gồm hai nguyên nhân chính:

Thứ hai, Đặt trong yêu cầu tất yếu về việc chuyển dịch thương mại sang các quốc gia lân cận thì Việt Nam được đánh giá là điểm đến tốt hơn với chi phí nhân công rẻ cùng năng suất lao động cao cũng như thuận tiện về vận chuyển hàng hóa với các cảng biển lớn và đường biên giới dài.

Cơn sóng ngầm săn lùng quỹ đất công nghiệp tại thị trường Việt Nam đang khiến giá đất công nghiệp tăng cao, cộng thêm tác động của chu kỳ hậu sốt đất, chi phí thuê kho bãi, nhà xưởng cũng leo thang. Tính đến đầu quý III/2019, mức giá thuê đất công nghiệp trung bình ở miền Nam và miền Bắc tại Việt Nam là 95 USD mỗi m2 trên tổng thời hạn thuê, tăng lần lượt 15,8% và 6,7% so với cùng kỳ năm trước đó. Diễn biến này đang làm giảm đi phần nào tính hấp dẫn do chi phí rẻ tại thị trường công nghiệp Việt Nam.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết vốn giải ngân đầu tư trực tiếp nước ngoài trong nửa đầu năm 2019 đạt 9,1 tỷ USD, tăng 8% so với năm 2018. Có 1.723 dự án mới đăng ký trị giá 7,41 tỷ USD, tăng 63% so cùng kỳ năm trước.

Trên thực tế, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung chỉ là một phần nguyên nhân của sự gia tăng đầu tư. Các hiệp định thương mại tự do như là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu (EVFTA) cũng tạo động lực lớn cho đà tăng trưởng. Thêm vào đó, nhu cầu hàng tiêu dùng trong nước duy trì ở mức cao do tầng lớp trung lưu gia tăng và lực lượng lao động dồi dào.

Tuy nhiên, các công ty đã có mặt tại Việt Nam cũng đưa ra những mối lo ngại trong việc tìm kiếm nguồn lao động tay nghề cao, chuỗi cung ứng có chất lượng tương ứng với nguồn hàng mà họ đã sử dụng ở Trung Quốc. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng cơ sở hạ tầng sẽ gặp nhiều thử thách để bắt kịp đà tăng trưởng các doanh nghiệp sản xuất chuyển hướng sang Việt Nam.

Nhiều dự án hạ tầng tại Việt Nam đang phải đối mặt với sự chậm trễ do quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng và dòng vốn. Để thu hút thêm đầu tư nước ngoài, đón đầu những lợi ích của các công ty di chuyển đến đây, Việt Nam sẽ cần cải thiện mạng lưới cơ sở hạ tầng và quá trình thực hiện các giao dịch xuyên biên giới.